آخرین اخبار
- ۷ توصیه مهم برای سلامت دانش آموزان در شروع سال تحصیلی
- مجلس تأثیر معدل در کنکور را تا سال ۱۴۰۶ به تعویق انداخت
- وزیر اقتصاد: نان با تایید وزارت کشور گران می شود
- نماینده مجلس: قوه قضاییه مخالف لایحه حجاب و عفاف است/ قالیباف: کتبا موافقت کرده اند
- یک فروند پهباد در گرگان سقوط کرد
تاریخ : امروز شنبه ۰۱ مهر ۱۴۰۲
برگی از تاريخ/ جنایات روسیه کمونیستی بر ترکمنها (بخش اول)
قتل و عام مسلمانان در دهل بابا ترکمنستان سال ۱۹۳۱م
تاریخ و ادبیات – ترکمن نیوز – دهل بابا یا دهل آتا (به زبان ترکمنی) نام منطقه ای است که در ترکمنستان، استان بالقان و تقریباً شمال شهر قازان جیق و در میان کویر قره قوم قرار دارد. جهانگرد و محقق مجارستانی آرمینیوس وامبری در سال ۱۸۶۱میلادی در مسیر مسافرت خود از کوموش تپه به خان نشین خیوه از سه منطقه و توقف‌گاه کاروان‌ها به سوی خیوه و بالعکس ایران به نام های قویمات آتا، قهرمان آتا، دهل آتا نام برده است. طبق اظهارات وامبری در این نواحی چاه‌های آب وجود داشته است و از قدیم‌الایام به همین خاطر در این نواحی کاروان‌ها مدتی توقف و استراحت می‌کردند.
بنا به گفته‌ی آرمینیوس وامبری (نویسنده مجارستانی – در سفرنامه درویش دروغین) راهی که از کوموش‌تپه آغاز و پس از عبور از میان کوه‌های بالقان بزرگ و کوچک به قویمات آتا، قهرمان آتا و دهل آتا می‌رسید و پس از این نواحی به قافلانقیر، شورگل و شهر خیوه ختم می‌شد به اورته یولی(راه میانی) معروف بود و از قدیم محل تردد کاروان‌ها، مسافران و مهاجران از ایران به خان‌نشین خیوه و بالعکس بود. هم‌اکنون قویمات آتا هم‌چنان به عنوان یک روستا در استان بالقان ترکمنستان به حیات خود ادامه می‌دهد امّا قهرمان آتا (به ترکمنی قئرمان آتا) و دهل آتا منطقه و یورت دام‌داری می‌باشد و روستا نمی‌باشد.
در سال ۱۹۱۷میلادی کمونیست‌ها به رهبری لینن دولت دیکتاتوری تزار را سرنگون نمودند. و با شعارهای عوام‌فریبانه‌ی حمایت از محرومان، دهقانان برابری و مساوات حکومتی جدید و با ایده‌هایی متمایز از دولت‌های قبلی تزارها تأسیس نمودند. بعد از پایان جنگ جهانی اول در سال ۱۹۱۸میلادی دولت تازه تأسیس کمونیست‌ها کم‌کم ایده‌ها و برنامه‌های کمونیست‌ها را به مرحله‌ی اجرا درآوردند.
پایه و اساس دولت کمونیستی مسکو براساس دین‌زدایی و مالکیت اشتراکی استوار بود. کمونیست‌ها با انواع شعائر دینی و مذهبی همانند نماز، روزه، خواندن قرآن، مساجد، حوزه‌های دینی و برخی از سنت‌های مذهبی که در میان مسلمانان مرسوم بود به شدّت مخالفت نمودند و از انجام مراسم دینی و مذهبی جلوگیری نمودند. منظور از مالکیت اشتراکی نیز این بود که تمام زمین‌های کشاورزی، دام‌ها، منابع زیرزمینی خدادادی، بهره‌برداری از جنگل‌ها، کارخانه‌ها، کارگاه‌ها و بطور‌کلی تمام منابع ملی و غیرملی باید در اختیار دولت باشد و مردم در ادارات، کارخانه‌ها، کارگاه‌ها، زمین‌های کشاورزی، سازمان‌های دامی و غیره باید کار کنند و حقوق دریافت نمایند و سود حاصل از آن نیز به جیب دولت می‌رفت و هرگونه پیشرفت در تولیدات، صادرات به حال مردم تأثیر چندانی نداشت. حتی منابع زیرزمینی همانند نفت و گاز و مواد معدنی دیگر، تولیدات کشاورزی و دامی به‌سوی مسکو و شهرهای روس‌نشین سرازیر می‌شد و تنها مقدار ناچیزی از پول صادرات نفت و گاز و سایر منابع خدادادی به جمهوری‌ها و ایالت‌های اتحاد شوروی داده می‌شد. همان‌‌طور که اشاره شد بیشتر درآمدهای جمهوری اتحاد شوروی در مسکو و مناطق روس‌نشین خرج می‌شد.
پروسه‌ای که کمونیست‌ها در اتحاد شوروی سابق به مرحله‌ی اجرا درآوردند، بدترین نوع استعمار انسان‌ها بود. کمونیست برای سازماندهی مردم نواحی مختلف به ایجاد سازمان‌هایی به نام کالخوز و سالخوز نیز در زمینه‌ی امور دامی و پرورش آن فعالیت می‌کرد. کمونیست‌ها در مجلس روسیه قانونی را به تصویب رساندند که در آن کسانی که با پروسه‌ی محدودیت دینی و مالکیت اشتراکی مخالفت نمایند و یا برعلیه آن به مبارزه و نبرد بپردازند حداقل ۱۰سال تبعید به سیبری و کار در معادن و جنگل‌های سیبری و بالاترین حکم مخالفان برنامه‌های کمونیستی اعدام بود.
پس از تصویب قانون تبعید و اعدام بر علیه مخالفان این طرح دولت کمونیستی استالین و لینن برنامه‌های محدودیت‌های دینی و مالکیت اشتراکی را تشدید نمودند. به همین‌خاطر در سراسر روسیه مخصوصاً مسلمانان که از انجام شعائر دینی و سنت‌های اسلامی محروم شده‌بودند دست به قیام عمومی زدند. مدتی نیز نهضت باسماچیان آسیای میانه به مبارزات سختی علیه دولت کمونیستی استالین روی آوردند. یکی از رهبران دینی مسلمانان در آسیای میانه قربان‌محمد سردار معروف به خان جنید بود. مبارزات خان جنید ابتدا برعلیه دولت دیکتاتوری تزارها حدود ۶ سال ادامه پیدا کرد. پس از به‌قدرت رسیدن کمونیست‌ها در روسیه خان جنید حدود ۱۰سال با کمونیست‌ها به نبرد پرداخت و سرانجام درسال ۱۹۲۸میلادی به ایران و پس از ۲سال به افغانستان مهاجرت نمود. مدّتی نیز انورپاشا به سازماندهی باسماچیان آسیای میانه پرداخت و سرانجام وی نیز کشته شد.
بعد از فروکش کردن نهضت باسماچیان و مبارزات خان جنید و دوردی قلیچ‌خان و سایر مبارزان در آسیای میانه کم‌کم کمونیست‌ها بر بیشتر نواحی روسیه تسلّط پیدا کردند. کمونیست‌ها این‌بار مردم روسیه و مسلمانان را به‌خاطر اجرای برنامه‌های محدودیت‌های دینی و مالکیت اشتراکی به شدیدترین شکل قتل و عام، تبعید و آواره نمودند. به همین خاطر در زمان حاکمیت کمونیست‌ها در روسیه تعداد کثیری از مسلمانان برای حفظ و حراست از ارزش‌های دینی به کشورهای ایران، افغانستان، چین، پاکستان، ترکیه و سایر کشورها مهاجرت نمودند.
یکی از شاعران ترکمن در دوره‌ی لنین و استالین وضعیت اسفبار مسلمانان در روسیه را بدین‌گونه توصیف نموده است.
آسماندان آیرپالان اوچیار
کوچه‌دن افتوموبیل گچیار
ملتنگ ایرانه قاچیار
بوش قالار لیننگ یوردی
از سال ۱۹۳۰میلادی سرکوب مخالفان پروسه‌ی کمونیست‌ها مردم دام‌دار آسیای میانه همانند ترکمنستان و حتی مردمان بی‌گناه که آگاهی چندانی از برنامه‌های کمونیست‌ها نداشتند به اوج خود رسید. در طی حملات ارتش سرخ برخی روستاهای دورافتاده در ترکمنستان در حوالی کویر قره‌قوم بدون اثبات جرم و تنها به خاطر اتهامات وافی بمباران و قتل و عام شدند.
طبق اظهارات یکی از شاهدان عینی که در روستای قویمات ساکن بود بر فراز روستای قویمات یک هواپیما ظاهر شد و اعلامیه‌های زیادی پخش نمود. مضمون اعلامیه این بود.
«اگر فقیر هستی فرار نکن چون حکومت با شما کاری ندارد امّا اگر مال داری و ثروتمند هستی فرارکن.»
با توجه به این اعلامیه میتوان به عمق فاجعه و کشتار بی‌گناهان و مال‌داران در این نواحی پی برد. با توجه به این اعلامیه داشتن گوسفند و یا هر نوع دام به تعداد ۲۰۰، ۳۰۰ و یا ۴۰۰، ۵۰۰ جرم بود و باید کشته می‌شدند و دام آنها نیز مصادره می‌شد. داشتن اندکی سرمایه آن هم در اوضاع اقتصادی و حال و هوای حدود ۸۰، ۹۰ سال پیش که بیشتر آن نواحی نیز به دام‌داری مشغول بودند از نظر دولت کمونیستی جرم بود و باید روستاهای آنها بمباران و مردم نیز اعدام و یا به سیبری تبعید می‌شدند. درحالی که دام‌داران از مهمترین تولیدکنندگان گوشت، پشم و محصولات دامی بودند امّا کمونیست‌ها به خاطر اجرای غلط سیاست مالکیت اشتراکی دام‌داران بی‌گناه قره‌قوم را قتل عام می‌نمودند.
کمونیست‌ها علاوه بر قتل و عام مال‌داران صحرای قره‌قوم و نواحی اطراف آن به روحانیون دینی نیز رحم نمی‌کردند و طبق اظهارات شاهدان عینی بیشتر سران مذهبی به اعدام محکوم شدند. حتی اجرای برخی شعائر دینی همانند نماز، روزه، اذان، اعدام، تبعید به سیبری را به دنبال خود داشت.
به هرحال در چنین اوضاع و احوالی که کمونیست‌ها مبارزه علیه دین و مالکیت دام و ثروت را تشدید نموده بودند، برخی از روستاهای اطراف استان بالقان ترکمنستان همانند قویمات، جمال، توقولوق، آق قویی جبل، گوگ دره و نواحی اطراف آن و پخش اعلامیه‌های تهدیدآمیز و شنیدن اخبار قتل و عام و بمباران روستاهای اطراف شروع به مهاجرت به نواحی دوردست و قره‌قوم شمالی نمودند و تا نزدیکی‌های سرحدات قزاقستان فرار نمودند.
در این مدت طایفه‌ی رشید بهلکه، تیره‌ای از یموت که در حوالی سرحدات شمالی و در روستاهایی همچون گوگ دره و چاغیل ساکن بودند مورد حمله‌ی ارتش سرخ قرارگرفتند و از زمین و هوا بی‌رحمانه قتل و عام شدند به همین خاطر بهلکه‌ها به رهبری ایل‌محمدآخوند بر علیه ارتش سرخ به مقاومت برخاستند.
طبق اظهارات مهاجران و بازماندگان قتل و عام مسلمانان در دهل بابا جنگجویان طایفه‌ی بهلکه سه تانک ارتش سرخ را داخل کانال‌هایی که کنده بودند انداختند.
رهبر دینی طایفه‌ی بهلکه یک روحانی شجاع و باتقوا به نام ایل‌محمدآخوند بود. از طرفی دیگر تعدادی از روستاهای استان بالقان و حوالی شهرهای قازان جیق، نفت داغ، قوم‌داغ به خاطر در امان ماندن از قتل و عام ارتش سرخ دسته دسته به سوی نواحی شمالی صحرای قره‌قوم حرکت کردند.
همان طور که قبلاً اشاره کردیم تعداد زیادی از دام‌داران و روحانیون روستاهای استان بالقان از جمله قویمات، جمال، توقولوق، آق قویی، قزل قویی، گوگ دره و برخی نواحی دیگر سرانجام از مقابل سالدات‌های روس فرار نموده و بیشتر آنها به سوی منطقه‌ای به نام دهل بابا یا دهل آتا یا دیلی فرار نمودند، زیرا دولت جدید کمونیستی با روحانیون و مال‌داران به شدّت مخالف بودند و سران مذهبی و مال‌داران را طبق اظهارات بازماندگان قتل و عام هولناک دهل بابا، اعدام می‌نمودند. در هجوم بی‌رحمانه‌ی ارتش سرخ به روحانیون و مال‌داران قره‌قوم مردم عادی نیز مورد حمله قرار گرفتند و حتی تعداد زیادی از مردم عادی منطقه به لحاظ مسلمان بودن مورد تهاجم نیروهای زمینی و هوایی ارتش سرخ قرار گرفتند و نابود شدند.
سرانجام اکثریت فراریان روستاهای قویمات، جمال، توقولوق، گوگ دره، آق قویی، قزل قویی و برخی روستاهای آن نواحی دره‌ای به نام دهل بابا را برای فرار از دست ارتش سرخ مناسب تشخیص دادند و همگی رهسپار دهل بابا شدند زیرا دهل بابا در منطقه‌ای دوردست قرار داشت و تعدادی نیز چاه‌های آب شیرین داشت. سربازان ارتش سرخ نیز در این مدّت به تعقیب مسلمانان و روحانیون و مال داران که به سوی دهل بابا فرار می‌نمودند پرداختند و از زمین و هوا فراریان مسلمان را مورد تهاجم قرار دادند. در این مدت نیروی زمینی ارتش سرخ با ماشین‌آلات جنگی و هواپیماها فراریان را در صحرای قره‌قوم تعقیب و قتل و عام می‌نمودند. در این مدت جای جای کویر قره‌قوم از خون بی‌گناهان رنگین شد. طبق اظهارات بازماندگان کشتار هولناک دهل بابا، هواپیماها و نیروی زمینی ارتش سرخ به زن‌ها و کودکان نیز رحم نمی‌کردند و هدف آنها گویا گرفتن اسیر نبود و فقط فراریان را می‌کشتند و هواپیماها بر سر فراریان اعم از زن و کودک، پیر و جوان مال‌دار و روحانی بمب می‌ریختند. در این مدّت فراریان مسلمان که به سوی دهل بابا می‌گریختند پس از اتحاد با یکدیگر و به فرماندهی روحانی آگاه و شجاع ایل‌محمد آخوند یک دسته از سربازان روسی را که به تعقیب فراریان دهل بابا می‌پرداختند در منطقه‌ای به نام قهرمان آتا (قئرمان) که در حال استراحت بودند پس از محاصره به طورکامل به هلاکت رساندند. طبق گفته‌ی شاهدان عینی واقعه، تنها یک نفر از سربازان روسی موفق به فرار می‌شود. سرباز فراری واقعه‌ی قتل و عام سربازان روس توسط فراریان به دهل بابا را به فرماندهان روس اطلاع می‌دهد.
سرانجام پس از قتل و عام سالدات‌های روس توسط ترکمنها ارتش سرخ نیروهای بیشتری را به سوی فراریان اعزام می‌کند تا آنها را نابود نمایند…
ادامه دارد…
۱-بازماندگان هادی خرمالی
۲-قتل وعام ترکمنان در پائیز غم‌انگیز ۱۹۳۱
۳-سیاحت درویش دروغین-وامبری
گردآوری: گروه خبر ترکمن نیوز
https://telegram.me/TurkmensNews
منبع: نشریه سایران
