روایت «کامل‌اف» از سیاست خارجی و منطقه‌ای «ازبکستان جدید»

کد خبر: 21360

تاریخ : ۲۴ مهر ۱۴۰۰

ساعت : ۷:۰۰

چاپ خبر

ارسال به دوستان:

ایتنانیوز:  وزیر امور خارجه ازبکستان به تشریح سیاست خارجی جدید ازبکستان، اوضاع ژئوسیاسی آسیای مرکزی و جهان پرداخت.

«عبدالعزیز کامل‌اف» وزیر امور خارجه ازبکستان در گفت وگو با سردبیر روزنامه‌های «پراودا واستوکا» و «ازبکستان جدید» به تشریح سیاست خارجی جدید ازبکستان، اوضاع ژئوسیاسی آسیای مرکزی و جهان پرداخت.

سوال: روز ۵ اکتبر سال جاری میلادی در شهر «تاشکند» نشست بین المللی «ازبکستان: اصلاحات پرتحرک در ۵ سال گذشته» برای تبیین تغییرات بنیادی انجام شده در این کشور برگزار شد. در چارچوب این مراسم نتایج برخورد جدید رهبر ازبکستان نسبت به اجرای سیاست خارجی سنجیده، متقابلا سودمند بررسی شد. واقعا در سال اخیر در این کشور تغییرات بزرگی روی داده است. این تغییرات از سوی جامعه جهانی چطور ارزیابی می‌شود؟ عوامل اصلی تغییرات بنیادی در سیاست خارجی ازبکستان را تشریح کنید؟

کامل اف: پیش از هر چیز می‌خواهم تاکید کنم که نشست یاد شده توسط شما در سطح عالی سازماندهی شده و بسیار مهم موثر بود. در این نشست نمایندگان نمایندگی‌های دیپلماتیک کشورهای خارجی، سازمان‌های بین المللی، دانشمندان و کارشناسان برجسته خارجی شرکت کردند. این نشست در نتیجه تلاش‌های سازمان دهندگان و همچنین همکاری‌های متقابل و گفت و گوهای شفاف بین شرکت کنندگان به طور موفقیت آمیز برگزار شد.

یکی از بخش‌های این نشست برای اجرای وظایف مبنی بر تامین امنیت، تسامح دینی و توافق بین ملت ها و همچنین پیاده کردن سیاست خارجی سنجیده و موثر اختصاص یافت. همه این وظایف به هم پیوسته مربوط به ۵ جنبه از اولویت های استراتژی توسعه ازبکستان در سال‌های ۲۰۱۷ و ۲۰۲۱ میلادی و برنامه‌های بنیادی اصلاحات مطرح شده تحت ریاست «شوکت میرضیایف» رئیس جمهور ازبکستان است.

شرکت کنندگان این نشست در مورد این که روند اصلاحات برای قرار گرفتن ازبکستان در بین کشورهای رشد یافته دموکراتیک چگونه پیش می‌رود، به صورت زنده و شفاف مباحثه کردند. اصلاحات آغاز شده در ازبکستان در گذر کشور به مسیر معاصر توسعه و مدرنیزاسیون، افزایش کارآیی سیاست داخلی و خارجی کشور نقش بسزایی داشته است.

همکاران خارجی ما در چارچوب مباحثات اظهار داشتند که در نتیجه سیاست خارجی شفاف و موثر «شوکت میرضیایف» رئیس جمهور ازبکستان نقش و جایگاه کشور ما در روابط بین المللی به طور قابل ملاحظه ای افزایش یافته است. تغییر بنیادی اعتبار ازبکستان و درک از آن به عنوان یک کشور در جهان که در آن جامعه مدنی، اقتصاد قوی، قابل رقابت، نهادهای نوآوری و زیربناها شکل می‌گیرد، یکی از نتایج اصلی بود.

«شوکت میرضیایف» رئیس جمهور ضمن سخنرانی در آخر ماه سپتامبر در هفتاد و ششمین اجلاس مجمع عمومی سازمان ملل متحد به طور قطع تاکید کرد که اصلاحات دموکراتیک گسترده و پرتحرک در ازبکستان یک جنبه برگشت ناپذیر پیدا کرده و پایه آن را تامین و حمایت حقوق، آزادی و منافع قانونی بشر تشکیل می‌دهد.

سوال: این اظهارات، بنابه ارزیابی‌های ناظران خارجی، یک سیگنال مثبت برای جامعه جهانی، در مرحله نخست برای همکاران سیاست خارجی ازبکستان و سرمایه گذاران بین المللی است. بدین ترتیب، بر اعتبار ازبکستان در عرصه بین المللی چه چیزی تاثیر داشته است؟

کامل اف: اولا، این اراده سیاسی و قاطعیت رئیس جمهور است که برگزاری اصلاحات سیستماتیک شامل تامین آزادی بیان و رسانه‌ها، ادیان و اعتقادات و توافق بین ملت‌ها را هدف خود قرار داده است.

معلوم است که در ماه اکتبر سال ۲۰۲۰ میلادی ازبکستان نخستین بار در تاریخ به عنوان عضو شورای حقوق بشر سازمان ملل متحد که شامل ۴۷ کشور مسئول تشویق و حمایت از حقوق بشر در تمام جهان است، انتخاب شد.

دوما، خط مشی سیاست خارجی که توسط رئیس جمهور ازبکستان تصویب شده یک جنبه مثبت، از لحاظ استراتژیک دارد. این جنبه‌ها برای تحکیم اعتبار کشور ما به عنوان یک همکار قابل اعتماد و با ثبات که یک سیاست خارجی فعال را پیاده می‌کند، کمک کرد.

بهبود بنیادی اوضاع سیاسی در آسیای مرکزی، شکل گیری روح حسن همجواری در منطقه، آغاز کارهای مشترک ازبکستان و کشورهای همسایه در زمینه حل و فصل مسائل مهم منطقه‌ای نتیجه اصلی این خط مشی بود.

علاوه بر این، روابط چندجانبه و متقابلا سودمند کشور ما با کشورهای بزرگ مانند روسیه، چین، آمریکا، اتحادیه اروپا و کشورهای اروپای، ترکیه، کره جنوبی، هند، پاکستان و همچنین بسیاری از کشورهای خاورمیانه و آسیای جنوبی- شرقی توسعه یافت.

ثالثا، دیپلماسی همه جانبه به طور قابل ملاحظه‌ای تشدید شد. نشست‌های بین المللی برگزار شده به ابتکار رئیس جمهور کشور توسط جامعه جهانی به طور بالا ارزیابی شد. در مرحله نخست، نشست‌های دارای اهمیت تاریخی مبنی بر شکل گیری کریدورهای بین المللی حمل و نقلی، حل و فصل مسائل افغانستان، تحکیم به هم پیوستگی آسیای مرکزی و جنوبی برگزار شد. نشست جهانی پیرامون حقوق جوانان «جذب جوانان برای اقدامات جهانی» به طور موفقیت آمیز برآورد شد.

تمام این نشست‌های بزرگ فضای سیاسی را برای تنظیم مدل جدید موثر همکاری‌های منطقه‌ای و بین المللی در زمینه‌های سیاسی، اقتصادی، سرمایه گذاری، حمل و نقل- لجستیکی، انرژی، الکتروتکنیکی، فنی و فرهنگی را فراهم کرد.

در آینده نزدیک به ابتکار رئیس جمهور ازبکستان در شهر «تاشکند» یک نشست بین المللی مهم برگزار می‌شود که به موضوع بررسی مشکلات و بازسازی اقتصاد جهانی و تجربیات روز در کاهش فقر در دوران پساپاندمی کروناویروس اختصاص دارد.

چهارم، ابتکارات مهم «شوکت میرضیایف» رئیس جمهور ازبکستان برای هماهنگی تلاش‌های کشورهای منطقه ما و جهان در حل و فصل مسائل مشترک منجر به افزایش شدید فعالیت و تشدید نقش ازبکستان در سازمان‌های بین المللی شده است.

می خواهم به طور جداگانه تاکید کنم که به ابتکار ازبکستان تراست چندجانبه سازمان ملل متحد در امنیت انسانی برای منطقه دریاچه آرال تاسیس شد، همچنین بنابه پیشنهاد «شوکت میرضیایف» رئیس جمهور قطعنامه های مهم مجمع عمومی سازمان ملل متحد در مسائل تحکیم همکاری‌های منطقه ای و بین المللی در منطقه آسیای مرکزی، معارف و تسامح دینی، گردشگری و توسعه پایدار، ایجاد منطقه نوآوری و فن آوری‌های اکولوژیکی در منطقه دریاچه آرال به تصویب رسید.

در سال ۲۰۲۰ میلادی «تاشکند» نخستین بار ریاست کشورهای مشترک المنافع را بر عهده گرفت و این نشست را به طور موفقیت آمیز برگزار و در چارچوب آن ده‌ها ابتکار را مطرح کرد.

عضویت ازبکستان در شورای کشورهای ترک زبان، پیشبرد گفت و گوها برای عضویت در سازمان تجارت جهانی، کسبت مقام کشور ناظر در اتحادیه اقتصادی اوراسیا را می توان از جمله مهم ترین رویدادهای ۵ سال گذشته تلقی کرد. همزمان با این کشور ما روند گفت و گویی در مورد قرارداد شراکت گسترده با اتحادیه اروپا را به پایان می‌رساند و مقام کشور ذینفع سیستم عمومی ترجیحات (GSP+) را کسب کرد.

پنجم، هم اکنون دیپلماسی اقتصادی تشدید می‌شود. جذب سرمایه گذاری‌های خارجی و فناوری های روز به اقتصاد ازبکستان به طور قابل ملاحظه‌ای افزایش یافت.

به طور کلی تمام این عوامل برای شکل گیری چهره جدید ازبکستان به عنوان کشوری باز برای همکاری‌های همه جانبه کمک کرد. در عرصه بین المللی مفهوم «ازبکستان جدید» به طور محکم به وجود آمد.

سوال: تاکید کردید طی ۵ سال گذشته نه تنها در کشور ما، بلکه در منطقه آسیای مرکزی نیز تغییرات بنیادی رخ داده است. «شوکت میرضیایف» رئیس جمهور دستور کار اتحاد در منطقه را که امکان بهبود و تحکیم قابل ملاحظه ای روابط بین دولتی کشور ما با تمام کشورهای همسایه فراهم می‌کند، مطرح کرد. در این میان می‌خواستیم نظرات جنابعالی را در مورد مسائلی که هنوز در دستور کار قرار دارند و مستلزم حل و فصل هستند، بدانیم؟

کامل اف: البته، رهبر کشور ما از روزهای اول ریاست جمهوری بهبود کلی اوضاع سیاسی در آسیای مرکزی را در اولویت توجه خود قرار داد. در مرحله نخست، اهداف مهم مانند آغاز حل و فصل موثر مسائل منطقه ای که در گذشته در راه تحکیم روابط با همسایگان مانع بودند، تعیین شد. ما ضمن برقراری روابط قابل اعتماد و گفت و گوی شفاف با کشورهای همسایه در سطح عالی در حل و فصل مسائل دوجانبه و منطقه‌ای بر اساس حسن همجواری، اعتماد متقابل، با در نظر گرفتن منافع متقابل و مصالحه عاقلانه به توافقات مورد نیاز دست یافتیم. روابط ازبکستان با تمام کشورهای آسیای مرکزی به یک مرحله شراکت راهبردی وارد شده است.

چنانچه «شوکت میرضیایف» رئیس جمهور تاکید کرد که در سیاست شناسی جهانی مفهومی مانند «روح آسیای مرکزی» که فضای مثبت سیاسی همکاری‌ها و حسن تفاهم ایجاد شده در منطقه ما را منعکس می‌کند، به وجود آمده است.

ابتکار برگزاری دیدارها و رایزنی منظم روسای جمهور منطقه اجرایی شد. ۳ نشست در شهرهای «نورسلطان»، «تاشکند» و «آوازه» برگزار شد. نشست های اقتصادی آسیای مرکزی نیز برگزار می‌شود. روابط اقتصادی و بازرگانی، تعاونی صنعتی، همکاری های فرهنگی با سرعت گسترش می‌یابد.

ضمن اشاره به دیگر مسائل اصلی همکاری‌های منطقه ای می‌توان به حل و فصل دوره‌ای مسائل مرزی، بهره برداری مشترک و عاقلانه از منابع آبی- انرژی، توسعه و تکمیل سیستم حمل و نقلی- ارتباطاتی، تامین امنیت منطقه‌ای و همچنین تداوم کارها در زمینه محیط زیستی تاکید کرد.

می خواهم تاکید کنم که این ابعاد یادشده که از استراتژی منطقه‌ای رئیس جمهور ازبکستان برمی‌آید که شامل ابعاد زیر است:

اول، اجرای تمام توافقات به دست آمده در سطح عالی در چارچوب روابط دوجانبه و در چارچوب نشست های رایزنی روسای جمهور آسیای مرکزی، دوم، تکمیل مدل همکاری اقتصادی منطقه ای، افزایش کارآیی همکاری‌های متقابل در زمینه‌های بازرگانی و سرمایه گذاری، تعاونی صنعتی، حمل و نقلی، ترانزیتی، انرژی و نوآوری است.

سوم، مقابله مشترک با ستیزه جویی‌ها و تهدیدات معاصر از جمله پاندمی و رفع پیامدهای آن، حل و فصل مشکلات محیط زیستی، از بین بردن تهدیدات ترانس ملی افراط گرایی و تروریسم و همچنین تحکیم توافق بین ملت‌ها، روابط دوستانه و برادری بین مردم آسیای مرکزی است.

سوال: اخراج نیروهای آمریکا و «ناتو» از افغانستان وضعیت جدیدی را در این کشور به وجود آورد. این بر امنیت منطقه‌ای آسیای مرکزی تاثیر می‌گذارد. در این ارتباط، در خارج توضیحات و پیشنهادات مختلف مبنی بر احیای حضور ازبکستان در سازمان پیمان امنیت جمعی به وجود آمد. شما در این مورد چه می‌گویید؟

کامل اف: پیش از اینکه به سوال شما پاسخ بدهم برای پیشگیری از تفسیرهای احتمالی در فضای رسانه‌ای می خواستم چارچوب نظرات خود را مشخص کنم. خصوصا، سعی می‌کنم بدون اشاره به مسائل عمومی مانند استفاده نیروهای مسلح برای مقابله با تجاوز خارجی، تهدیدات امنیت کشور، حفاظت از مرزهای دولت، فقط در چارچوب سوال مشخص شما نظرات خود را بیان کنم.

به طور کلی، استفاده نیروهای مسلح برای مقابله با تجاوز خارجی یک امر مشروع است و یک بخش جدانشدنی نظریه‌های ملی و دکترین امنیت بیشتر کشورها و اتحادیه‌های مختلف با جنبه بلوک‌های نظامی- سیاسی است.

ازبکستان همواره خواستار حل و فصل صلح آمیز تمام مسائل، به خصوص درگیری‌ها در افغانستان که دهه‌های طولانی موجب نگرانی کشورهای مجاور شده، بوده و می‌شود. ما همیشه اظهار داشتیم که مشکلات افغانستان راه حل و فصل نظامی ندارد. این دیدگاه امروز توسط جامعه جهانی مورد اعتراف قرار گرفته است. بله، خروج نیروهای ائتلاف بین المللی از افغانستان نیز درستی موضع ما را نشان داد.

طبق قانون گذاری ملی، از جمله نظریه فعالیت سیاست خارجی و دکترین دفاعی جمهوری ازبکستان، کشور ما در بلوک‌های نظامی شرکت نمی‌کند. علاوه بر این، این نکته مهم است که هم اکنون جمهوری ما از پتانسیل قابل ملاحظه‌ای برای تامین امنیت ملی برخودار است. ازبکستان در زمینه ساختار نظامی به طور موفقیت آمیز اصلاحات انجام می‌دهد، پایه نظامی- فنی ارتش ملی تحکیم می‌یابد.

البته، جهان معاصر با سرعت زیاد توسعه می‌یابد. معماری ساختار جهانی به طور مداوم در حال دگرگونی است. بدون تردید، این موجب بروز ستیزه جویی‌ها و تهدیدات معینی نیز می‌شود که با آنان از راه‌های مختلف از جمله از طریق هم پیمانی و سازمان‌های نظامی می‌توان مقابله کرد.

اما، وقتی که با تهدیدات امنیت روبرو می‌شویم فقط به نیروی نظامی تکیه داشتن همیشه هم نتیجه مطلوب را نمی‌دهد. چون ابزارهای دیگر هم وجود دارند که در بیشتر موارد در مقابله با ستیزه جویی ها موثرتر هستند. دیپلماسی یکی از چنین ابزارهایی است.

روش‌های دیپلماسی پیشگیرانه سودمندی خود را در گذشته بارها نشان داده و در حال حاضر نیز پایداری خود را در برخورد با وضعیت جدید در افغانستان نشان می‌دهد. اینجا حرف فقط بر سر دیپلماسی دوجانبه نیست. در سطح بین المللی چندجانبه یک سیستم ساز و کارهای سیاسی- دیپلماسی برای جلوگیری از هرگونه ستیزه جویی‌ها و تهدیدات امنیت ملی و منطقه‌ای ایجاد شده و به طور مداوم در حال توسعه است.

به طور مثال، در آسیای مرکزی سیستم متوازن ساز و کارهای گفت و گوی کشورهای منطقه با همکاران بزرگ در قالب «۱+۵» وجود دارد. چنین قالب‌هایی در روابط با روسیه، آمریکا، اتحادیه اروپا، چین، هند، کره جنوبی، ژاپن عملی می‌شود. علاوه بر این، در منطقه غیر از سازمان پیمان امنیت جمعی سازمان‌های مانند جامعه کشورهای مستقل مشترک المنافع و سازمان همکاری شانگهای نیز فعالیت می‌کنند که در چارچوب آنان مسائل روز مانند تامین امنیت منطقه‌ای، به خصوص چالش‌های افغانستان بررسی می‌شود.

حضور اخیر ازبکستان در نشست سازمان پیمان امنیت جمعی به عنوان مهمان افتخاری و همچنین در دیدار در قالب سازمان همکاری شانگهای و سازمان پیمان امنیت جمعی در شهر «دوشنبه» که اوضاع افغانستان بررسی شد، یک عامل مهم دیپلماسی سنجیده و مثبت ماست.

در نتیجه سیاست فعال و باز ازبکستان با تمام کشورهای آسیای مرکزی و ابرقدرت های جهانی روابط شراکت راهبردی برقرار کرده است. همکاری‌های متقابل با آنها در مبارزه با تروریسم و افراط گرایی گسترش می‌یابد، همکاری های نظامی- فنی به طور موفقیت آمیز پیش می‌رود. گفت و گوهای برقرار شده با کشورها و همکاران در تمام ابعاد همکاری‌های متقابل در منطقه برای تحکیم ثبات منطقه ای کمک و شرایط را برای جلوگیری از ستیزه جویی‌های جدی امنیت ایجاد می‌کند.

همه اینها امکان بررسی و حل و فصل به موقع و پیشگیری و مقابله سریع با تهدیدات را فراهم می‌کند.

سوال: روز ۱۷ سپتامبر سال جاری میلادی در تاجیکستان نشست شورای روسای جمهور کشورهای عضو سازمان همکاری شانگهای برگزار شد. در پایان این نشست ریاست این سازمان معتبر به ازبکستان منتقل شد. این ماموریت بر عهده ازبکستان یک مسئولیت خاص را می‌گذارد و در عین حال امکان دسترسی به اهداف معینی را فراهم می‌کند. «تاشکند» ضمن میزبانی به نشست دوره‌ای سازمان همکاری شانگهای در سال ۲۰۲۲ میلادی چه اهدافی را دنبال می‌کند؟

کامل اف: در حال حاضر سازمان همکاری شانگهای به یک سازمان مهم سیاست جهانی تبدیل شد، جایگاه شایسته خود را در بین ساختارهای معتبر بین المللی کسب کرد. شراکت راهبردی بر اساس اصول «روح شانگهای» تحکیم می‌یابد. پتانسیل مشترک کشورها- اعضای سازمان در رویارویی با ستیزه جویی‌ها و تهدیدات افزایش می‌یابد و همکاری‌های اقتصادی و فرهنگی آنان نیز تقویت می‌شود.

هم اکنون ما در سازمان همکاری شانگهای یک ماموریت پرافتخار و پرمسئولیت را بر عهده گرفتیم. چون ریاست بر سازمانی است که مساحت جغرافیایی گسترده ای، تقریبا ۶۰ درصد قلمروهای اوراسیا از آرکتیک تا اقیانوس هند، از «لیانیانگانگ» چین تا «کالینینگراد» روسیه- با جمعیت تقریبا ۴۴ درصد کل جمعیت جهان را دربرمی‌گیرد. همزمان با این ازبکستان از اعتبار سیاسی و تجربه بزرگ خود برای انجام موفقیت آمیز این وظایف برخوردار است.

برنامه ریزی می‌شود در سال ۲۰۲۲ میلادی در سازمان همکاری شانگهای تحت ریاست ازبکستان بیش از ۸۰ مراسم بین المللی برگزار شود. ما برای انجام این وظایف بزرگ «نقشه راه» ویژه ای تنظیم کردیم. ما در آن تجربه ریاست کشورمان در سازمان همکاری شانگهای در سال های ۲۰۰۴، ۲۰۱۰ و ۲۰۱۶ میلادی و همچنین واقعیت‌های کنونی را در نظر گرفتیم. جای تردید نیست که همه مراسم ها در چارچوب ریاست ازبکستان به سازمان همکاری شانگهای در بالاترین سطح برگزار خواهد شد.

در چارچوب یک گفت و گو امکان تشریح تمام ابعاد دستور کار ریاست کشور ما وجود ندارد. اما یک مورد خیلی مهمی را اظهار می‌کنم. ازبکستان در چارچوب حضور در فعالیت ساختارهای بین المللی از جمله سازمان همکاری شانگهای به طور فعال ابتکارات عملی مبنی بر گسترش موثر همکاری‌های متقابل بین کشورها و همکاران و هم زمان اجرای تحولات مهم داخلی را در نظر دارد.

رشد اقتصادی پایدار، افزایش جذب سرمایه گذاری‌های خارجی و صادرات کالاها و خدمات ملی، ایجاد زیربناهای مدرن حمل و نقلی و همچنین تکمیل پایه حقوقی و ساز و کارهای حمایت از حقوق هموطنان در خارج از کشور از جمله آنان است.

سوال: اجازه بدهید به یک سوال ابهام آمیز دیگر در دستور کار جهانی اشاره کنیم. برخی سیاستمداران در تفسیرهای خود نظراتی را پیرامون رقابت ژئوسیاسی کشورهای خارج از منطقه در آسیای مرکزی مطرح می کنند. آیا به نظر شما در منطقه رقابت ژئوسیاسی ابرقدرت های جهانی ادامه دارد و حتی تشدید می‌شود؟ اگر بله، اینگونه رقابت به منافع و سیاست ازبکستان و دیگر کشورهای منطقه چه تاثیری دارد؟

کامل اف: اگر به جهان امروز واقع بینانه نگاه کنیم، متاسفانه، باید تایید کرد که رقابت ابرقدرت های جهانی در مقیاس جهانی ادامه دارد و رقابت ژئوسیاسی آنان یک شکل آشکار و بعضا تا اندازه سخت پیدا می‌کند. بدون تردید پیامدهای رویارویی پنهانی و بعضی اوقات بدون مصالحه بین برخی «بازیکنان» جهانی در مناطق مختلف جهان از جمله آسیای مرکزی نیز مشاهده می‌شود.

علاوه بر این، منطقه ما بنابه عوامل معین همچنان به عنوان محل جاذبه منافع ژئوسیاسی و ادعاهای پنهانی کشورهای بزرگ باقی می‌ماند.

بدین دلیل، اگر کشورهای آسیای مرکزی برای تحکیم بیش از پیش حق حاکمیت و استقلال دولتی خود، تامین ثبات و امنیت منطقه ای و همچنین ایجاد فضای سیاسی مثبت در منطقه و اطراف آن گام های لازم را برنمی‌دارند، رقابت ابرقدرتها می‌تواند منجر به تشدید تشنج در منطقه باشد.

کشورهای بزرگ شرکت کننده در جریانات آسیای مرکزی منافع عمومی و همچنین منافع متناقض دارند. اما، گرچه این منافع متفاوت هستند آنها به تاریخ، جغرافیا و همچنین گرایشات جهانی گره خورده است.

مشهود است که برخورد اختلاف آمیز چنین کشورها پاسخگویی منافع کشورهای منطقه نیست. چون آنها را در مقابل انتخابات ژئوسیاسی قرار می‌دهد و انتخاب یک طرف موجب بروز تشنج در روابط با دیگر طرف می‌شود.

طبیعی است که هر کشور دارای حاکمیت می‌خواهد در عرصه بین المللی خط مشی خود را بدون در نظر گرفتن منافع نیروهای خارجی، انجام همکاری‌های بین المللی بدون تسلیم اراده خود در برابر فشار طرف‌های سوم اجرا کند.

سیاست خارجی ما جلوگیری از چنین وضعیت‌ها، پیشگیری از لطمه زدن به منافع ملی، تامین روابط برابر و متقابلا سودمند با هر طرفی را که خواستار همکاری با ازبکستان است، هدف خود قرار داده است. سیستم متوازن شراکت راهبردی با کشورهای خارجی نزدیک و دور، برقراری روابط موثر و حسن همجواری با کشورهای مجاور، سیستم پایدار امنیت منطقه ای برای پایین آوردن تاثیر تغییرات شدید در مقیاس بزرگ از جمله وسایل نیل به این اهداف هستند. به طور مثال، دیدارهای رایزنی روسای جمهور کشورهای آسیای مرکزی در این زمینه نقش مهمی ایفا می‌کند.

ما نمی‌خواهیم که رقابت کشورهای بزرگ جهان برای منطقه ما پیامدهای نامطلوبی را در پی داشته باشد. با مراجعه به تاریخ افغانستان، رویارویی دو سیستم سیاسی جهان در عهد جنگ سرد را درک می‌کنیم.

سیاست و انتخاب مواضع ما در مورد مسایل بین المللی با توجه به منافع ملی ما و همچنین ضرورت تامین امنیت و توسعه منطقه تعیین می‌شود.

ازبکستان علاقمند به آن است که آسیای مرکزی به یک منطقه رقابت ابرقدرت های جهانی و منطقه ای تبدیل نشود، بلکه به یک فضای همکاری‌های متقابل موثر و سازنده تبدیل شود. برعکس ما به سیاست خارجی خود مبنی بر گفت و گوی برابر و متقابلا سودمند که در آن برای همه شرکت کنندگان سود داشته باشند و برنده شوند، ادامه می‌دهیم. رقابت عادلانه و باز – آلترناتیو عاقلانه برای رقابت متضاد است.

سوال: فرصت را مغتنم شمرده می‌خواستم نظر شما را در مورد اصطلاح رایج در جهان معاصر یعنی «چندقطبی سیاست خارجی» بدانم. گاهی ارزیابی‌های انتقاد آمیز نسبت به چنین سیاستی وارد شده و آن را نشانه روابط بین المللی ناپایداری می‌دانند. نظر شما در این مساله چطور است؟

کامل اف: به نظرم نگاه منفی به مفهوم چندقطبی امر عاقلانه ای نیست. هم اکنون در جهان به هم پیوسته و وابسته ، مشکل می‌توان کشوری را پیدا کرد که نمی‌خواهد یک سیاست چندقطبی موثر پیاده کند..خود مفهوم جهان چندقطبی که همه برای آن تلاش می‌کنند، همکاری‌های بین المللی برای همه را در نظر دارد.

اصول و اولویت های اصلی سیاست خارجی ازبکستان تامین حق حاکمیت و آزادی عمل در عرصه بین المللی را در نظر دارد. در این زمینه سیستم شراکت راهبردی با تمام شرکت کنندگان بزرگ سیاست جهانی که ضمن از دست ندادن استقلال و پیشبرد منافع ملی، امکان گسترش همکاری ها را هم زمان با چند همکار اصلی فراهم می‌کند، حایز اهمیت است.

نتایج نشان می‌دهند که این اصول در عمل به طور کامل درست بوده و در مرحله معاصر مبرم است.

تاکنون ازبکستان ضمن حفظ تعادل ژئو سیاسی و تامین تنوع بخشی روابط اقتصادی و بازرگانی با کشورهای بزرگ جهانی، کشورهای منطقه و سازمان‌های بین المللی روابط متوازن برقرار کرده است.

هم اکنون ما با بیش از ۱۳۵ کشور جهان روابط برابر داریم و با بیش از ۱۲۰ کشور روابط متقابلا سودمند اقتصادی و بازرگانی انجام می‌دهیم و در خارج از کشور از حضور دیپلماسی مناسب در قالب ۵۵ سفارتخانه، موسسات کنسولگری و نمایندگی‌های دایمی نزد سازمان‌های بین المللی برخوردار هستیم.

در توسعه روابط ما با هر کشوری و هر سازمان بین المللی وظایف روشن، حساب شده و مطابق با منافع کشورمان داریم.

ازبکستان یک سیاست صلح آمیز پیاده می‌کند و چنانچه اظهار داشتم، در بلوک‌های نظامی- سیاسی شرکت نمی‌کند. ما همکاری‌های برابر حقوق خود را با همکاران سیاست خارجی بر اساس موازین شناخته شده بین المللی و اصول احترام حق حاکمیت، عدم دخالت در امور داخلی کشورها، حل و فصل صلح آمیز موضوعات، عدم توسل به زور و در نظر داشتن منافع مشترک برقرار می‌کنیم.

این برخورد برای توسعه فعال و بهره برداری از ساز و کارهای همکاری‌های دوجانبه و چندجانبه برای تامین مناسب ترین شرایط خارجی جهت تداوم بیش از پیش اصلاحات گسترده، جذب سرمایه گذاری و فن آوری‌های خارجی و همچنین شکل گیری سیستم چندوجهی کریدورهای حمل و نقلی- ارتباطاتی تامین کننده ورود مطمئن و ثابت ازبکستان به بازارهای جهانی کمک می‌کند.

شایان ذکر است که به علل مختلف کشورها در سیاست خارجی خود برای توسعه اصل چندوجهی از امکانات مختلف برخودار هستند.

به نظرم، زمان انجام مطالعات علمی عمیق در مورد به کارگیری مدل عمل گرایی چند وجهی در سیاست خارجی ازبکستان فرا رسیده است. چون تجربیات ما در این زمینه خصوصیات خود را دارد. اولویت منافع ملی- عنصر کلیدی مدل ازبکی سیاست چندوجهی است.

برچسب ها :

ازبکستان جدیدوزیر امورخارجه ازبکستان