مطالب مرتبط
آخرین اخبار
- مهم ترین علل شوره سر از زبان متخصص پوست و مو
- ۳۰ هزار فروشگاه به سامانه کالابرگ الکترونیک متصل شد
- پنجشنبه سوم فروردین اول رمضان خواهد بود
- چرا طلا با ارزش است؟
- نخستین نگارخانه شهرداری گنبدکاووس به بهره برداری رسید+فیلم مصاحبه
تاریخ : امروز سه شنبه ۰۱ فروردین ۱۴۰۲
هدایت تحصیلی (انتخاب رشته)، دغدغه‌های والدین و دانش‌آموزان
تغییر سایز فونت
ایتنانیوز: یکی از اهداف مهم تعلیم و تربیت، رشد حرفه ای و هدایت شغلی دانش آموزان است که این مهم در حیطه و قلمرو آموزش و پرورش قرار می گیرد. دانش آموزان باید بتوانند علائق، استعدادها، توانایی ها و خصوصیات شخصیتی و به طورکلی نقاط ضعف و قوت خود را به درستی بشناسند و با تصویری نسبتا واضح از ویژگی های خود و شناخت نیازها، دست به انتخاب رشته ای شایسته بزنند(نویدی، ٢٠١٨). این انتخاب شایسته در کار، تحصیل و زندگی ، موجبات رضایت قلبی، سلامت روان و رفاه اجتماعی و اقتصادی را فراهم می‌کند.امروزه مسئله کیفیت هدایت تحصیلی و اثربخشی آن از مهمترین دغدغه های نظام آموزشی و تصمیم سازان امر توسعه در هر کشور است. هدایت دانش آموزان موضوع بسیار راهبردی و با اهمیت به عنوان زیربنای رشد و توسعه هر کشور تلقی می شود(نسیمی، ٢٠١۶). هدایت تحصیلی به عنوان کلید اصلی توسعه هر کشور، یکی از عوامل اصلی و ارکان مهم محسوب می شود که آموزش و پرورش را به پویایی اثربخشی صحیح می رساند(ارقیا[۱]،٢٠١٩). در تعریف هدایت تحصیلی آمده است که دوره های آموزشی هدایت تحصیلی حرفه ای چیزی نیست جز تلاش هایی در جهت ارتقای سطح دانش، آگاهی، مهارت فنی- حرفه ای و شغلی که فرد(دانش آموز) را برای انجام بهینه وظایف و مسئولیت های انتخاب رشته تحصیلی و مشاوره شغلی آماده می‌کند. در این میان نقش نظارت خانواده بسیار پررنگ جلوه می کند. چرا که در آموزش و پرورش، جهت هدایت تحصیلی علاوه بر رغبت های شغلی، هوش، سوابق دانش آموز و نظر خود دانش آموزان، از نظر اولیاء آنان نیز استفاده می شود.در این راستا شاخص های جدید هدایت تحصیلی شناسایی شده اند که شامل سه شاخص اصلی (اجتماعی، شخصیتی و فنی- مهارتی) و تعداد ١٨ مؤلفه نگرش حاکم بر جامعه، آمایش منطقه، رسانه و فضای مجازی، آینده پژوهی بازار کار، علاقه، کنترل درونی دانش آموز، مؤلفه های نگرشی، صفات شخصیتی نسبتا پایدار، رضایتمندی، سازگاری، نظام ارزشی دانش آموز، توان حرفه ای مشاور، توان حرفه ای معلم، برقراری روابط انسانی، قدرت آزمون های استاندارد علمی استعداد و خلاقیت، توسعه زیرساختی هدایت تحصیلی، مدیریت و مهارت والدین، توانمندی عوامل سازمانی (کارکنان و مدیر مدرسه) بوده است.
١-١- چالش انتخاب رشته و هدایت تحصیلی
مسئله هدایت تحصیلی دانش آموزان از سالهای قبل مورد بحث بوده و دارای ایرادات و مشکلات فراوانی بوده است؛ اما با توجه به رشد جمعیت و برخی تغییرات فرهنگی به وجود آمده در جامعه، افسردگی، مشروطی دانش آموزان و تغییر رشته آنها، این مسئله بیشتر رشد یافته و شکل بغرنج تری به خود گرفته است. تا جایی که با اعتراضات گسترده دانش آموزان و والدینشان همراه بوده است. بر اساس تعریفی که شیوه نامه اجرایی هدایت تحصیلی دانش آموزان دوره متوسطه ارائه کرده است، هدایت تحصیلی فرایند ارائه خدمات راهنمایی و مشاوره به دانش آموزان برای آشنایی با استعدادها، علائق، تواناییها و ویژگی های شخصیتی خویش از طریق مشاوره فردی، گروهی، ارزیابی ها، مصاحبه با والدین و تکمیل چک لیستهای مربوط از یک طرف و شناخت شاخه ها و رشته های تحصیلی، حرف و مشاغل موردنیاز جامعه از طریق ارائه بروشورها، بولتنها، اطلاعات آماری از مشاغل و نیازهای جامعه در برنامه درسی رسمی و غیررسمی برای انتخاب آگاهانه شاخه و رشته تحصیلی مناسب است تا نهایتا منجر به انتخاب مناسب ترین مسیر زندگی تحصیلی- شغلی توسط دانش آموزان شود.
هدایت تحصیلی این روزها گریبان میلیونها دانش آموز پایه نهم را گرفته تا از طریق آن بتوانند وارد پایه دهم شوند و آینده تحصیلی، شغلی و رفاه اجتماعی و اقتصادی خود را رقم بزنند. در این راستا زرافشان(٢٠١۶) چنین بیان می‌کند که چند سالی است که ورود به شاخه ها و رشته های تحصیلات تکمیلی در دوره دبیرستان (پایه دهم، یازدهم و دوازدهم) دارای معادله های ساده و درعین حال پیچیده ای است. دانش آموزان برای ورود به هرکدام از شاخه های نظری و فنی و حرفه ای نیازمند کسب حداقل نمرات دروس تخصصی پایانی نوبت دوم (نمره برگه امتحانات خردادماه) مربوط رشته های مختلف هستند. در معنای دیگر درصورتی‌که دانش آموزان در دروس تخصصی ملاک ورود به هر رشته، در سه پایه هفتم، هشتم و نهم (هفتم و هشتم با ضریب ۱ و نهم با ضریب ۳ ) حداقل نمره را دریافت نکنند، در عمل ورودشان به آن رشته بلا اثر می شود. علاوه بر این مشکلات، مسئله هدایت تحصیلی سالانه هزینه زیادی را بر دوش آموزش و پرورش کشور بار می کند.
١-٢- ارائه راهکارهای مناسب
١-٢-١- شایسته است که به طور مداوم و مستمر به دنبال عواملی باشیم که می توانند به مشاوران در هدایت تحصیلی کمک کنند و هرچه این عوامل برگرفته از ویژگی های درونی و انگیزشی شخص دانش آموز باشد، موفقیت هدایت تحصیلی بیشتر است.
١-٢-٢- ما باید به این امر مهم به خصوص در آغاز دوره متوسطه اول که دوره تکوین شاکله فکری و شخصیتی نوجوان است، توجه خاصی داشته و بتوانیم علاقه و استعداد دانش آموزان خود را با هدف تأمین رفاه اجتماعی آنان و در راستای نیاز کشور همسو کنیم.
١-٢-٣- مواردی مانند افت تحصیلی، تغییر رشته، افزایش افسردگی، مشروطی، مشکلات روانی- اجتماعی دانش آموزان در دوره متوسطه، از جمله مسائلی هستند که شناسایی و درمان به موقع آنها ابتدا از طرف والدین و سپس مسئولین مدرسه به انتخاب رشته ای دقیق و هدایت تحصیلی کارآمد و مفید برای دانش آموزان خواهد انجامید.
١-٢-۴- پیشنهاد می شود آگاهی، توجیه و آموزش والدین و جلب اعتماد تمام و کمال آنها در صدر برنامه های حمایتی هدایت تحصیلی جدید قرار گیرد. ضرورت ایجاد کارگاه هایی در راستای آموزش بهره گیری از آگاهی های هدایت تحصیلی صحیح به والدین که عامل اساسی در هدایت تحصیلی دانش آموزان اثربخش است، امری ضروری است.
منابع و مآخذ
Arghya, R. (2019). Role of authenticity and perceived benefits of online courses on technology based career choice in India: A modified technology adoption model based on career theory. International Journal of Information Management, 47, 140-151.
Nasimi, M. (2016). Guidance and guidance for students in the first period. Quarterly Journal of School Education Growth, 44, 3-10. (In Persian)
Navidi, A. (2018). Academic guidance in the Iranian education system, practical experiences and sustainable challenges. Quarterly Journal of Education, 133, 9-34. (In Persian)
Zarafshan, A. (2016). Academic guidance, necessities and functions. Journal of School Management Development, 114, 19-21. )In Persian(
۱- Arghya
پژوهشگر: دکتر فرحناز ایگدری
(فرهنگی ، پژوهشگر و فعال اجتماعی)
لینک کوتاه خبر :
نظرات
جستجو
تبلیغات
